Kesin Teminatın İadesi Koşullarının Gerçekleşip Gerçekleşmediğinin Belirlenmesi, Sonucuna Göre Asıl Davanın Ve Birleşen Davada Teminat Mektubu İle İlgili Talebin Değerlendirilerek Karar Verilmesi Yargıtay Kararları
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi
2017/1390 E.
2017/3521 K.
*Kesin kabul
*Kesin teminatın iadesi
Özet
Mahkemece yeniden, önceki bilirkişilerden farklı, ihale ve kesin hesap konusunda uzman 3 kişilik bilirkişi heyeti oluşturularak mahallinde keşif yapmak suretiyle sözleşme konusu işin kesin hesabının çıkarılması, sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi 45’inci maddesindeki kurallar gereğince kesin teminatın iadesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi, sonucuna göre asıl davanın ve birleşen davada teminat mektubu ile ilgili talebin değerlendirilerek karar verilmesi gerektiği hakkında.
Karar
Asıl dava, eser sözleşmesine konu işin tasfiyesinin sağlanarak kesin kabul ve kesin hesabının yapılıp, bakiye hakediş alacağının tahsili; birleşen dava, sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti, sözleşme uyarınca iş sahibine verilen nakdi teminata elatmanın önlenmesi, teminatın irad kaydedilmesi halinde teminat bedelinin ve haksız fesih nedeniyle uğranılan kâr kaybının tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece ıslahla arttırılan kısım da gözetilerek asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı yüklenicinin tüm, davalı iş sahibinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. Davacı yüklenici asıl davasında hakedişlerinin zamanında düzenlenmediği, sözleşme konusu işin davalının kusuru ile gecikmesine rağmen, davalı idarenin gerekli süre uzatımını vermeyerek 18.12.2012 tarihli olur ile sözleşmeyi haksız şekilde feshettiği iddiasıyla sözleşme konusu işin tasfiyesinin yapılarak kesin hesabının çıkarılmasını, gerçekleştirdiği imalâtların ölçülerek bakiye hakediş alacağından şimdilik 25.000,00 TL'nin tahsilini istemiş; birleşen davasında sözleşmenin davalı idare tarafından haksız feshedildiğinin tespitine, sözleşme uyarınca davalıya verdiği 138.000,00 TL bedelli nakdi teminatına davalının elatmasının önlenmesine, teminat mektubunun paraya çevrilerek irad kaydının önlenmesine yönelik verilen ihtiyati tedbir kararı kaldırıldığından teminatın irad kaydedilmesi halinde teminat tutarı 138.000,00 TL'nin irad kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle iadesine, haksız fesih nedeniyle uğradığı kâr mahrumiyetinden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 21.04.2015 günü harçlandırdığı ıslah dilekçesiyle asıl davada talep ettiği 25.000,00 TL imalât bedeli alacağını 258.112,49 TL arttırarak toplam 283.112,49 TL'ye çıkarmış; birleşen davada istediği 138.000,00 TL irad kaydedilen teminat bedeli ile birlikte toplam 421.112,49 TL'nin tahsilini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama aşamasında mahallinde uzman bilirkişi kurulu ile keşif yapılmaksızın, 25.11.2014 günlü 7. celsede dosya üzerinden yaptığı inceleme ile raporunu ibraz eden bilirkişi heyetine 6100 sayılı HMK'nın 278/4. maddesi gereğince yerinde inceleme yapma yetkisi verilerek düzenlenen 30/03/2015 ve 04/06/2015 tarihli ek raporlara göre sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi 45. maddesindeki kesin teminatın iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmeksizin eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; yeniden önceki bilirkişilerden farklı, ihale ve kesin hesap konusunda uzman 3 kişilik bilirkişi heyeti oluşturularak mahallinde keşif yapmak suretiyle sözleşme konusu işin kesin hesabının çıkarılması, sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi 45. maddesindeki kurallar gereğince kesin teminatın iadesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi, sonucuna göre asıl davanın ve birleşen davada teminat mektubu ile ilgili talebin değerlendirilerek karar verilmesinden ibarettir.